Cilt 6 Sayı 1 (2021): Turkish Journal of Marketing
Makaleler

Dindarlık ve sürdürülebilir tüketim davranışı: Gönüllü sadeliğin aracı rolü

PDF
  • Neslişah Özdemir
Neslişah Özdemir
Arş. Gör. Dr., Kastamonu Üniversitesi

Yayınlanmış 25.04.2021

Anahtar Kelimeler

  • Dindarlık, Gönüllü Sadelik, Sürdürülebilir Tüketim Davranışı

Telif Hakkı (c) 2021 Neslişah Taner

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Dindarlık ve sürdürülebilir tüketim davranışı: Gönüllü sadeliğin aracı rolü. (2021). Turkish Journal of Marketing, 6(1), 70-89. https://doi.org/10.30685/tujom.v6i1.111

Öz

Bu araştırmanın amacı, dindarlığın sürdürülebilir tüketim davranışına etkisinde gönüllü sade yaşam tarzının aracı rolünün belirlenmesidir. Bu araştırmada tüketici davranışlarını açıklamada değerlerin önemine dikkat çeken değer-tutum-davranış hiyerarşisi modelinden yararlanılmaktadır. Araştırmada, dindarlık (içsel ve dışsal) ve gönüllü sade yaşam tarzı (ihtiyatlı tutum ve kendine yeterlilik) iki boyut, sürdürülebilir tüketim davranışı (çevre duyarlılığı, tasarruf, ihtiyaç dışı tüketim, yeniden kullanılabilirlik) 4 boyut kapsamında incelenmektedir. Kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 285 üniversite öğrencisinden yüz yüze anket yöntemiyle elde edilen veriler, Hayes’in (2013) geliştirdiği Process Macro ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, içsel dindarlık ile sürdürülebilir tüketim davranışının çevre duyarlılığı boyutu arasındaki ilişkide gönüllü sadeliğin ihtiyatlı tutum ve kendine yeterlilik boyutlarının sadece dolaylı aracılık rolü bulunmaktadır.  Ayrıca, içsel dindarlık ile ihtiyaç dışı tüketim, tasarruf ve yeniden kullanılabilirlik arasındaki ilişkide ihtiyatlı tutumun sadece dolaylı aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Buna karşın, dışsal dindarlık ile sürdürülebilir tüketim davranışının boyutları arasındaki ilişkide gönüllü sadeliğin boyutlarının aracı rolü bulunmamaktadır.

PDF

Referanslar

  1. Agarwala, R., Mishra, P., & Singh, R. (2019). Religiosity and Consumer Behaviour: A Summarizing Review. Journal of Management, Spirituality & Religion, 16(1), 32-54.
  2. Ahamad, N. R., & Ariffin, M. (2018). Assessment of knowledge, attitude and practice towards sustainable consumption among university students in Selangor, Malaysia. Sustainable Production and Consumption, 16, 88-98.
  3. Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal Religious Orientation and Prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432–443.
  4. Arli, D., & Tjiptono, F. (2017). God and Green: Investigating The Impact of Religiousness on Green Marketing. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing, 22(3), e1578.
  5. Atrek, B., & Madran, C. (2017). Tüketici Perspektifli Sürdürülebilir Tüketim Çalışmaları: Ulusal Alanyazındaki Çalışmalar Üzerine Sistematik Derleme Çalışması. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 10(19), 1-31.
  6. Ballantine, P. W., & Creery, S. (2010). The Consumption and Disposition Behaviour of Voluntary Simplifiers. Journal of Consumer Behaviour: An International Research Review, 9(1), 45-56.
  7. Bayat, M., & Sezer, A. (2018). Bireylerin Gönüllü Sade Yaşam Tarzları ve Yaşam Doyumlarının, Geleneksellik Değeri Açısından Değerlendirilmesi: Düzce üniversitesi örneği. İş Ahlakı Dergisi, 11(1), 69-87.
  8. Bridges, C. M., & Wilhelm, W. B. (2008). Going Beyond Green: The “Why and How” of Integrating Sustainability into the Marketing Curriculum. Journal of Marketing Education, 30(1), 33-46.
  9. Chieh-Wen, S., Shen, M., & Chen, M. (2008). Special Interest Tour Preferences and Voluntary Simplicity Lifestyle. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 2 (4), 389–409.
  10. Chowdhury, R. M. (2018). Religiosity and Voluntary Simplicity: The Mediating Role of Spiritual Well-Being. Journal of Business Ethics, 152(1), 149-174.
  11. Craig‐Lees, M., & Hill, C. (2002). Understanding Voluntary Simplifiers. Psychology & Marketing, 19(2), 187-210.
  12. Delener, N. (1990). The Effects of Religious Factors on Perceived Risk in Durable Goods Purchase Decisions. Journal of Consumer Marketing, 7(3), 27-38.
  13. Djupe, P. A., & Gwiasda, G. W. (2010). Evangelizing the Environment: Decision Process Effects in Political Persuasion. Journal for the Scientific Study of Religion, 49(1), 73-86.
  14. Doğan, O., Bulut, Z. A., & Kökalan Çımrın, F. (2015). Bireylerin Sürdürülebilir Tüketim Davranışlarının Ölçülmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 659-678.
  15. Elgin, D., & Mitchell, A. (1977). Voluntary Simplicity. Planning Review, 5(6), 13-15.
  16. Engelland, B. T. (2014). Religion, Humanism, Marketing, and The Consumption of Socially Responsible Products, Services, and Ideas: Introduction to a Special Topic Section. Journal of Business Research, 67(2), 1-4.
  17. Esso, N., & Dibb, S. (2004). Religious Contrasts in Consumer Decision Behaviour. European Journal of Marketing, 28(5), 36-53.
  18. Granzin, K. L., & Olsen, J. E. (1991). Characterizing Participants in Activities Protecting the Environment: A Focus on Donating, Recycling, and Conservation Behaviours. Journal of Public Policy & Marketing, 10(2), 1-27.
  19. Gregg R. (1936). The Value of Voluntary Simplicity. Pendle Hill: Wallingford, PA.
  20. Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate Data Analysis. Essex: Pearson Education Limited.
  21. Hameed, I., Waris, I., & ul Haq, M. A. (2019). Predicting Eco-Conscious Consumer Behaviour Using Theory of Planned Behaviour in Pakistan. Environmental Science and Pollution Research, 26(15), 15535-15547.
  22. Hayta, A. (2009). Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Kazanılmasında Tüketici Eğitiminin Rolü. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 143-151.
  23. Homer, P. M., & Kahle, L. R. (1988). A Structural Equation Test of the Value-Attitude-Behaviour Hierarchy. Journal of Personality and Social Psychology, 54(4), 638-646.
  24. Huneke, M. E. (2005). The Face of the Un‐Consumer: An Empirical Examination of the Practice of Voluntary Simplicity in the United States. Psychology & Marketing, 22(7), 527-550.
  25. Hwang, H. (2018). Do Religion and Religiosity Affect Consumers’ Intentions to Adopt Pro‐Environmental Behaviours? International Journal of Consumer Studies, 42(6), 664-674.
  26. Islam, T., & Chandrasekaran, U. (2015). Religiosity and Ecologically Conscious Consumption Behaviour. Asian Journal of Business Research, 5(2), 18-30.
  27. Iwata, O. (2006). An Evolution of Consumerism and Lifestyle as Correlates of a Voluntary Simplicity Lifestyles. Social Behaviour and Personality, 34 (5), 557-568.
  28. Iyer, R., & Muncy, J. A. (2009). Purpose and Object of Anti-Consumption. Journal of Business Research, 62(2), 160-168.
  29. Kadic-Maglajlic, S., Arslanagic-Kalajdzic, M., Micevski, M., Dlacic, J., & Zabkar, V. (2019). Being Engaged is a Good Thing: Understanding Sustainable Consumption Behaviour Among Young Adults. Journal of Business Research, 104, 644-654.
  30. Kavak, B. (2013). Pazarlama ve Pazar Araştırmaları: Tasarım ve Analiz. Ankara: Detay Yayıncılık.
  31. Khan, M.N. and Kirmani, M.D. (2018). Role of religiosity in Purchase of Green Products by Muslim Students: Empirical Evidences from India. Journal of Islamic Marketing, 9(3), 504-526.
  32. Kim, Y., Choi, S.M., 2005. Antecedents of green purchase behaviour: an examination of collectivism, environmental concern, and PCE. Advances in Consumer Research, 32, 592–599.
  33. Kiraci, H., & Kayabasi, A. (2010). Real and Spurious Sustainable Consumption Behaviour in Turkey: A field research. Innovative Marketing, 6(2), 43-47.
  34. Kline, R. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press
  35. Klineberg, S. L., McKeever, M., & Rothenbach, B. (1998). Demographic Predictors of Environmental Concern: It Does Make a Difference How It's Measured. Social Science Quarterly, 79 (4), 734-753.
  36. Kronenberg, J., & Lida, N. (2011). Simple Living and Sustainable Consumption. Problemy Ekorozwoju-Problems of Sustainable Development, 6(2), 67-74.
  37. Leary, R. B., Minton, E. A., & Mittelstaedt, J. D. (2016). Thou shall not? The Influence of Religion on Beliefs of Stewardship and Dominion, Sustainable Behaviours, and Marketing Systems. Journal of Macromarketing, 36(4), 457-470.
  38. Leonard-Barton, D. (1981). Voluntary Simplicity Lifestyles and Energy Conservation. Journal of Consumer Research, 8(3), 243-252.
  39. Marchand, A., & Walker, S. (2008). Product Development and Responsible Consumption: Designing Alternatives for Sustainable Lifestyles. Journal of Cleaner Production, 16(11), 1163-1169.
  40. Martin, W. C., & Bateman, C. R. (2014). Consumer Religious Commitment's Influence on Ecocentric Attitudes and Behaviour. Journal of Business Research, 67(2), 5-11.
  41. Mathras, D., Cohen, A. B., Mandel, N., & Mick, D. G. (2016). The Effects of Religion on Consumer Behaviour: A Conceptual Framework and Research Agenda. Journal of Consumer Psychology, 26(2), 298-311.
  42. McDonald, S., Oates, C. J. Young, C. W., & Hwang. K. 2006. Toward Sustainable Consumption: Researching Voluntary Simplifiers. Psychology & Marketing, 23 (6), 515–534.
  43. Minton, E. A. (2013). Religion and Religiosity’s Influence on Sustainable Consumption Behaviours. Lynn R Kahle & Eda Gurel-Atay (Ed.), Communicating sustainability for the green economy içinde (ss.73-87). Routledge: New York, USA.
  44. Minton, E. A., & Kahle, L. R. (2016). Religion and Consumer Behaviour. Cathrine V. Jansson-Boyd & Magdalena J. Zawisa (Ed.), International Handbook of Consumer Psychology içinde (ss. 292-319). Routledge: New York-EUA.
  45. Minton, E. A., Kahle, L. R., Jiuan, T. S., & Tambyah, S. K. (2016). Addressing Criticisms of Global Religion Research: A Consumption‐Based Exploration of Status and Materialism, Sustainability, and volunteering behaviour. Journal for the Scientific Study of Religion, 55(2), 365-383.
  46. Minton, E. A., Jeffrey Xie, H., Gurel‐Atay, E., & Kahle, L. R. (2018). Greening Up Because of God: The Relations Among Religion, Sustainable Consumption and Subjective Well‐Being. International Journal of Consumer Studies, 42(6), 655-663.
  47. Moore, J. (2005). Seven Recommendations for Creating Sustainability Education at the University Level: A Guide For Change Agents. International Journal of Sustainability in Higher Education, 6(4), 326-339.
  48. Muñoz-García, A., & Villena-Martínez, M. (2020). Sustainable Behaviour Among Spanish University Students in Terms of Dimensions of Religion and Spirituality. Sustainability, 12, 470.
  49. Oates, C., McDonald, S., Alevizou, P., Hwang, K., Young, W., & McMorland, L. A. (2008). Marketing Sustainability: Use of Information Sources and Degrees of Voluntary Simplicity. Journal of Marketing Communications, 14(5), 351-365.
  50. Orellano, A., Valor, C., & Chuvieco, E. (2020). The Influence of Religion on Sustainable Consumption: A Systematic Review and Future Research Agenda. Sustainability, 12(19), 7901.
  51. Özgül, E. (2011). Tüketicilerin Sosyo-Demografik Özellikerinin Hedonok Tüketim ve Gönüllü Sade Yaşam Tarzları Açısından Değerlendirilmesi. Ege Academic Review, 11(1), 25-38.
  52. Özgül, E. (2010). Tüketicilerin Değer Yapıları, Gönüllü Sade Yaşam Tarzı ve Sürdürülebilir Tüketim Üzerindeki Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 117-150.
  53. Peattie, K. (2010). Green Consumption: Behaviour and Norms. Annual Review of Environment and Resources, 35, 195-228.
  54. Peyer, M., Balderjahn, I., Seegebarth, B., & Klemm, A. (2017). The Role of Sustainability in Profiling Voluntary Simplifiers. Journal of Business Research, 7, 37-43.
  55. Razzaq, A., Ansari, N. Y., Razzaq, Z., & Awan, H. M. (2018). The Impact of Fashion Involvement and Pro-Environmental Attitude on Sustainable Clothing Consumption: The Moderating Role of Islamic Religiosity. Sage Open, 8(2), 1-17.
  56. Rice, G. (2006). Pro-environmental Behaviour in Egypt: Is There a Role for Islamic Environmental Ethics? Journal of Business Ethics, 65(4), 373-390.
  57. Shama, A. (1985). The Voluntary Simplicity Consumer. Journal of Consumer Marketing, 2(4), 57-63.
  58. Shaw, D., & Newholm, T. (2002). Voluntary Simplicity and the Ethics of Consumption. Psychology & Marketing, 19(2), 167-185.
  59. Singh, J., Singh, G., Kumar, S., & Mathur, A. N. (2021). Religious Influences in Unrestrained Consumer Behaviour. Journal of Retailing and Consumer Services, 58, 102262.
  60. Şener, A., & Hazer, O. (2008). Values and Sustainable Consumption Behaviour of Women: A Turkish Sample. Sustainable Development, 16(5), 291-300.
  61. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı, (Mehmet Baloğlu, Çev.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  62. Tiltay, M. A., & Torlak, Ö. (2011). Materyalist Eğilim, Dini Değerler, Marka Bağlılığı ve Tüketici Ahlakı Arasındaki İlişkiler. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 93-130.
  63. Tuncer, G. (2008). University Students' Perception on Sustainable Development: A Case Study From Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 17(3), 212-226.
  64. Ulusoy E. (2015) The Role Of Religion In Anti-Consumption Tendencies: Religiosity As A Different Form of Consumer Resistance. Robinson, Jr. L. (Ed.). Marketing Dynamism & Sustainability: Things Change, Things Stay the Same içinde (ss.51-53). Springer, Cham.
  65. Valor, C., Antonetti, P., & Merino, A. (2020). The relationship between moral competences and sustainable consumption among higher education students. Journal of Cleaner Production, 248, 119161, 1-11.
  66. Vitell, S. J., Paolillo, J. G., & Singh, J. J. (2006). The Role of Money and Religiosity in Determining Consumers’ Ethical Beliefs. Journal Of Business Ethics, 64(2), 117-124.
  67. Wang, L., Weng Wong, P. P., & Elangkovan, N. A. (2020). The Influence of Religiosity on Consumer’s Green Purchase Intention Towards Green Hotel Selection in China. Journal of China Tourism Research, 16(3), 319-345.
  68. Weaver, G. R., & Agle, B. R. (2002). Religiosity and Ethical Behaviour in Organizations: A Symbolic İnteractionist Perspective. Academy of Management Review, 27(1), 77-97.
  69. Yaşar, M. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması: Geçerlik ve Güvenirlik. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 109-129.
  70. Zhao, X., Lynch Jr, J. G., & Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and Truths About Mediation Analysis. Journal of Consumer Research, 37(2), 197-206.
  71. Zullig, K. J., Ward, R. M., & Horn, T. (2006). The Association Between Perceived Spirituality, Religiosity, and Life Satisfaction: The Mediating Role of Self-Rated Health. Social Indicators Research, 79(2), 255-274.

Benzer Makaleler

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.